W obrębie kończyny górnej może dojść do wielu urazów czy zniekształceń. Choroby przeciążeniowe, zespoły uciskowe nerwów, reumatoidalne zapalenie stawów – to tylko niektóre z nich. Leczeniem tych złożonych problemów zajmuje się chirurg ręki. Chirurgia ręki jest specjalnością którą zajmują się ortopedzi , chirurdzy ogólni i chirurdzy plastyczni. Łączy w sobie zagadnienia z ortopedii i traumatologii narządu ruchu oraz mikrochirurgii. Chirurgia kończyny górnej jest bowiem jedną z najbardziej skomplikowanych gałęzi nauk chirurgicznych. Czym zajmuje się chirurg ręki, jakie schorzenia operuje i dlaczego żadna inna metoda leczenia nie jest w stanie pomóc w takich przypadkach?

Chirurg ręki zajmuje się leczeniem nie tylko urazów, ale również wszelkich zmian chorobowych występujących w obrębie ręki. Dokonuje także zabiegów i przeszczepów, np. nerwu w uszkodzonej dłoni. Przedstawiamy poszczególne urazy i schorzenia, a także zabiegi, jakich podejmuje się chirurg ręki.

Urazy i ich następstwa

Najwięcej przypadków do wyleczenia znajduje się w kategorii urazów, wśród których można wymienić m.in. zwichnięcie, złamanie czy uszkodzenie ścięgien. Zwichnięcie stawów ręki to przemieszczenie kości tworzących dany staw wobec siebie . Jest to najczęściej duży uraz któremu towarzyszy zerwanie więzadeł , rozerwanie torebki stawowej, uszkodzenie chrząstki w stawie. Złamanie kości ręki to z kolei przerwanie ciągłości kości. Może być częściowe lub całkowite. Zazwyczaj wynika z nieszczęśliwego upadku lub zbyt dużego obciążenia w trakcie treningów. Podczas aktywności fizycznej można doznać także uszkodzenia ścięgien ręki (naderwania, naciągnięcia czy zerwania). Jest to przypadłość występująca często u sportowców, którzy wykonują gwałtowne ruchy (np. podczas rwania sztangi) lub nienależycie przeprowadzają rozgrzewkę przed treningiem.

Urazy mogą doprowadzić do uszkodzenia naczyń i nerwów. Do takich sytuacji dochodzi podczas urazów otwartych np. podczas krojenia, pracy piłą tarczową. Takie uszkodzenia wymagają pilnego zaopatrzenia w ciągu kilku godzin w ramach ostrego dyżuru.

Zespoły uciskowe nerwów

Najczęściej występującym zespołem uciskowym kończyny górnej zespół cieśni nadgarstka. Objawia się bólem, obrzękiem i drętwieniem kciuka , palca wskazującego i palca środkowego oraz osłabieniem i pogorszeniem sprawności ręki. Choroba ta zauważalna jest w większości przypadków u kobiet – zwłaszcza ciężarnych lub wykonujących pracę związaną z ciągłym ruchem nadgarstka. Rzadziej występuje zespół kanału Guyona, charakteryzujący się uczuciem drętwienia i mrowienia, bólem palca serdecznego i małego, zanikiem mięśni kłębiku. Z czasem mogą pojawić się ograniczenia ruchomości ręki i utrata zręczności. Mrowienie i drętwienie palca serdecznego i małego to także objawy zespołu rowka nerwu łokciowego, który wynika z podrażnienia nerwu łokciowego w obrębie bruzdy nerwu na poziomie łokcia.

Entezopatie( choroby przeciążeniowe)

Dużym wyzwaniem dla chirurga kończyny górnej jest leczenie chorób przyczepów mięsni i pochewek ścięgien , które zaliczane są do entezopatii. Wśród nich jest „łokieć tenisisty”, który objawia się bólem po wewnętrznej stronie łokcia. Choroba De Quarvaine’a, która jest wynikiem przeciążeń i mikrourazów pochewki ścięgien prostowników kciuka. Schorzenie to często dotyka młode matki, które powtarzają ruch podnoszenia dzieci. Z tego samego powodu (chwytanie czegoś przy jednoczesnym odwodzeniu ręki) dotyczy tenisistów, golfistów czy wędkarzy. Dysfunkcja może rozwinąć się też po urazie, złamaniu, a także mieć podłoże genetyczne.

Choroby tkanki łącznej

Mężczyzn powyżej 40. roku życia może dotknąć przykurcz Dupuytrena, czyli choroba objawiająca się przykurczem zgięciowym palców dłoni. W jej trakcie dochodzi do ograniczenia ruchomości palca. Schorzenie ma podłoże genetyczne, ale jest łączone z przebytymi urazami czy zwyrodnieniami.

Każdy z powyższych urazów oraz chorób może wymagać interwencji chirurgicznej. Chirurg ręki zajmuje się również powikłaniami po urazach, przeprowadza operacje w obrębie ręki u pacjentów chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów, a także zabiegi, takie jak: replantacja (przyszycie utraconej ręki lub jej części), rewaskularyzacja (rekonstrukcja uszkodzonych naczyń krwionośnych), iniekcje dostawowe, czyli zastrzyki do stawu.

Chirurgia ręki – niezbędna w leczeniu urazów rąk

Ortopedia, w tym chirurgia ręki, która jest jej podspecjalizacją, to niezwykle skomplikowana dziedzina medycyny, ale równocześnie – bardzo ważna. Schorzenia występujące w obrębie ręki są różnorodne i często niebezpieczne dla ogólnej sprawności pacjenta. Nawet niewielki ubytek funkcji ręki może znacznie tę sprawność ograniczyć. Z tego względu każdą, nawet niewielką zmianę w układzie ruchu rąk należy zgłosić specjaliście, jakim jest chirurg ręki. Trafna diagnoza i szybkie leczenie może przynieść pozytywne skutki i pacjent będzie mógł wrócić do pełnej sprawności. Należy jednak pamiętać, że wszelkie próby leczenia urazów ręki nie powinny być podejmowane… na własną rękę.