Menopauza – nie zwalniaj, ale uważaj na osteoporozę

Niestety, jedno się nie zmieni: nastąpią nieodwracalne zmiany hormonalne, które będą miały ogromny wpływ na wiele funkcji naszego organizmu, np. w okresie menopauzy, w wyniku zmian hormonalnych, można mieć zwiększoną podatność na osteoporozę. Im szybciej jednak przygotujemy się na tę ewentualność i im bardziej będziemy świadome, tym w lepszej kondycji i zdrowiu pozostaniemy. Czym jest wspomniana osteoporoza i dlaczego właśnie w okresie menopauzy pojawia się najczęściej?

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza to układowa choroba całego szkieletu polegająca na ciągłym ubywaniu masy kostnej i osłabieniem struktury przestrzennej kości. Charakteryzuje się tym, że jest przewlekła oraz dopóki szkody nie są bardzo zaawansowane, postępuje zazwyczaj bezobjawowo. Może się rozwijać kilka, a nawet kilkanaście lat, zanim pojawią się pierwsze bóle, a na prześwietlaniu będą widoczne znaczne ubytki w kościach. Osteoporoza powoli doprowadza do powiększania się ubytków kościach, przez co zyskują one strukturę coraz bardziej porowatą. Tracą na gęstości i stają się łamliwe i delikatne. Kość dotknięta osteoporozą wygląda w środku jak szwajcarski ser. Na tę chorobę choruje już co trzecia kobieta po 50. roku życia oraz co piąty mężczyzna. Pierwsze objawy obserwuje się coraz częściej u także i u młodszych osób, nawet koło 40. roku życia.

Rodzaje osteoporozy

Osteoporoza nie jest chorobą ani łatwą do zdiagnozowania, ani prostą w leczeniu. Dotyka tak zarówno mężczyzn, jak i kobiety, przy czym panie aż trzykrotnie częściej. Rozróżniamy dwa typy choroby:

– Typ A: znana jako „osteoporoza starcza”, dotyka osoby w podeszłym wieku, to jest po 70-75. roku życia. Przyczyn upatruje się tu w obniżonej wchłanialności wapnia w organizmie. Niezależnie od tego, ile dana osoba wapnia spożywa, nie jest on już tak dobrze wchłaniana, przez co jest go zbyt mało w kościach. Co charakterystyczne, najczęściej urazom ulegają części kości udowych lub kręgów.

– Typ B: tak zwana „osteoporoza menopauzalna” jest charakterystyczna dla kobiet po 50. roku życia, czyli właśnie takich, które już weszły w okres menopauzy. Spowodowana jest niskim poziomem estrogenów. Częstym przypadkiem jest tu złamanie kości przedramienia lub kolana czy piszczeli. Do tego charakterystycznym objawem jest pojawianie się tak zwanego „wdowiego garbu”, kiedy kości mostka ulegają mikro złamaniom pod wpływem ciężaru ciała, zarastają się i cała sylwetka ugina się do przodu tworząc z tyłu garb.

Dokładne informacje na temat osteoporozy i jej leczenia znajdziesz na stronie http://calperos.pl/.

Osteoporoza: jak diagnozujemy?

W zaawansowanej osteoporozie, kiedy kość ulega złamaniu, zmiany widać już na samym zdjęciu RTG. Doświadczony technik jest w stanie na pierwszy rzut oka ocenić przyczynę takiego złamania, szczególnie w zestawieniu z wiekiem pacjenta. Niestety, na zdjęciu rentgenowskim osteoporoza daje o sobie znać, kiedy osiągnie przynajmniej 30% ubytku gęstości kości.

Jako profilaktyka osteoporozy stosowane są badania densytometrii, czyli badanie gęstości kości. Jest ono podobne do standardowego prześwietlenia, a sprawdza się na nim, jaką wiązkę fotonów pochłonie dany fragment kości. Badanie jest bezbolesne i trwa chwilę. Może skutecznie zmierzyć gęstość nawet do 1%. Dzięki temu badaniu wykonuje się dokładny obraz struktury gęstości całego kośćca pacjentki.

Drugim ważnym badanem jest scyntygrafia. W przeciwieństwie do nieinwazyjnej densytometrii czy RTG, tutaj mamy do czynienia z dziedziną medycyny nuklearnej. Bardziej niż na samej osteoporozie skupia się na wykluczeniu innych schorzeń kości, które mogą jej towarzyszyć. Do krwiobiegu wprowadza się radioaktywny znacznik, a następnie obserwuje, czy nie został gdzieś zatrzymany, co wskazywałoby na stany zapalne czy ogniska nowotworowe. Takie badanie wykonuje się najczęściej u osób, które często doświadczają złamań, ponieważ dużo wcześniej jest w stanie wychwycić wiele chorób.

Innym badaniem może być ilościowa tomografia komputerowa czy testy biochemiczne. Do testów pobierana jest krew, a w niej oznacza są odpowiednie poziomy hormonów, wapnia, witaminy D, fosforu, magnezu, PTH (hormonu tarczycy) czy innych ważnych składników.

Kiedy zacząć zapobiegać osteoporozie menopauzalnej?

Najlepszą odpowiedzią jest – jak najwcześniej. Kiedy już pojawiają się pierwsze objawy, zazwyczaj jest za późno na podjęcie leczenia, które podniosłoby komfort życia. W okresie menopauzy w organizmie kobiety zmieniają się proporcje hormonów, które do tej pory sterowały cyklem menstruacyjnym a także w zasadzie każdym dniem. Przede wszystkim maleje produkcja estrogenu, który u kobiet stabilizuje gospodarkę wapniową. Zwiększa odkładanie wapnia w kościach, stymuluje i wzrost. Naturalny jest, że kiedy go brakuje, to cały organizm zaczyna szwankować. Niestety, natura nie wymyśliła na to skuteczniejszego mechanizmu niż wspomaganie się dietą. Wapnia nie możemy produkować sobie sami jak chociażby witaminy D, musimy dostarczyć go z zewnątrz. Jeśli brakuje nam wspomagacza w postaci estrogenów, to konieczne jest, byśmy tego wapnia spożywały naprawdę dużo. I im wcześniej tym lepiej! Ponadto kluczowy jest także ruch i utrzymanie dobrej kondycji.

– Ćwiczenia fizyczne mają także istotny wpływ na zmniejszenie ryzyka złamań. Przyjmuje się, że zwiększenie masy gęstości kości o 10% związane jest z obniżeniem o połowę ryzyka złamania szyjki kości udowej – czytamy na stronie http://calperos.pl/profilaktyka.

Dieta i leki na osteoporozę

Nasze kości w ciągu życia ciągle się zmieniają. U osoby dorosłej kościec wymieniany jest mniej więcej co 7 lat. Około 99% wapnia w organizmie znajduje się właśnie w kościach, reszta zmagazynowana jest w płynach ustrojowych, tkankach i krwi. Pełni ważną rolę, jeśli chodzi o funkcjonowanie serca, zaraz obok potasu, fosforu i magnezu. Jeśli wapnia zabraknie „w obrocie” do serca, organizm zabierze go z kości. W normalnej sytuacji co roku tracimy około 0,5% minerałów, w przypadku osteoporozy jest to nawet 2 do 5% rocznie. A szybkość utraty tkanki jest większa niż jej narastania.

Zapotrzebowanie na wapń i fosforany zmienia się wraz z wiekiem tak, że dorosła i starsza kobieta powinna spożywać około 1500 mg wapnia dziennie. Niestety, niemal 40% osób nie zjada nawet 1/3 zalecanej dawki, większość ledwie mieści się we właściwej wartości. Wapń oczywiście w dużych ilościach występuje w produktach mlecznych. Idealnie byłoby zachować poniższe proporcje składników:

• wapnia (ok.1200 mg/dobę),
• białka (1,2 g/kg m.c./dobę),
• magnezu (>300 mg/dobę),
• potasu (ok. 3500 mg/dobę).

W naszej szerokości geograficznej większość społeczeństwa cierpi na ogromne niedobory witaminy D3. Wapń wchłania się jedynie w obecności tej witaminy, a więc konieczna jest zazwyczaj jej suplementacja. Warto również spojrzeć na leki dostępne bez recepty takie jak przykładowo Calperos 1000, które zapewniają dzienną dawkę wapnia i witaminy D3.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką lub skonsultuj z lekarzem, ponieważ w przypadku takich chorób jak kamica nerkowa, hiperkalciuria lub nadczynności pracy tarczycy możemy mieć przeciwwskazania w stosowaniu doustnej kuracji wapniem – informuje strona calperos.pl/calperos-lek-otc. W razie wątpliwości należy zawsze skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

• podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/013/109/original/56-57.pdf?1472469149
• diag.pl/pacjent/menopauza-a-osteoporoza/
• medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-ruchu,osteoporoza—objawy–leczenie–profilaktyka–co-to-jest-,artykul,1578893.html
• aptekagemini.pl/poradnik/zdrowie/osteoporoza-objawy-leczenie-profilaktyka/
• portal.abczdrowie.pl/osteoporoza